Genel Özellikler
- Mardin’in merkezi Topografya nedeniyle doğu-batı doğrultusunda gelişmiştir. Evler birbirinin cephesini kapatmayacak şekilde yapılmıştır.
- Genellikle iki, üç kat, bazen dört katı olan bu yapılar araziyle bütünleşen bir görünüm yaratırlar. Geleneksel Mardin evlerinin cepheleri güneye, Mardin ovasına bakar.
- Teras, üst katlarda avlunun yerini alır. Teras ve en üst katın damı, mevsimlik yiyeceklerin hazırlandığı ve yaz geceleri yatmak için kullanılan alanlardır.
- Geleneksel Mardin evlerinin asıl yapı malzemesi taştır. İç kısımlar ve temelde moloz taş kullanılmıştır.
- Odaları ve daha sonra katları oluşturan birimler, genellikle çapraz tonoz olmak üzere çeşitli tonozlarla kendi döşemelerini taşıyan sistemlerdir. Tonoz olan tüm üst örtüler genellikle sıvalıdır.
Firdevs Köşkü
Meydanbaşından Nusaybin’e doğru giden yolun güneyinde, Vali Konağının yanında yer almaktadır.
Bir Artuklu sarayının günümüze kalmış tek parçasıdır. Günümüzde yerinde olmayan bir yazıta göre, Artuklular’dan Melik Salih Şemseddin Mahmud’a aittir. Düzgün kesme taşlarla yapılmıştır. Batıya açılan eyvanları, arada iki katlı mekânları ve üst katta teras ile bahçe içinde, özellikli bir yapıdır. Selsebilli büyük eyvanının önünde geniş bir havuz vardır.
c. Yapı düzgün kesme taşlarla yapılmıştır. Batıya açılan eyvanları, arada 2 katlı mekanları ve üst katta teras ile bahçe içinde özellikli bir yapıdır. Selsebilli büyük eyvanın önünde geniş bir havuzu vardır. Havuzun tam arkasında geniş ve yüksek bir eyvan bulunur. Yapının büyük bölümü günümüzde kapalıdır. Mardin evleri genellikle 2-3 bazen 4 katlıdır. Geleneksel Mardin evlerinde cepheler Mardin Ovası’na bakar. Yoğunluklu olarak taş malzeme kullanılır.
Doğu, batı ve kuzey cepheleri oldukça sadedir. Üst katlarda avlu yerine teras bulunmaktadır.
Kapı, pencere kanatlarında ve üst örtüde ahşap malzeme kullanılır.
Resim 1
Resim 2
Resim 3
Şatana Ailesi Evi
1890 yılında Şatana ailesi tarafından Ermeni mimar Lole’ye yaptırılmış ve Mardin sivil mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan yapı, Şehidiye Camii’nin karşısında zengin ve görkemli taş işçiliğiyle dikkati çeker. Bina 1950 yılından itibaren PTT binası olarak kullanılmıştır. Bu gün bina Artuklu Üniversitesi Turizm Uygulama Oteli olarak restorasyon çalışması devam etmektedir. Şehidiye Medresesi karşısındadır.
Resim 3
Resim 4
Resim 5
Resim 6
Resim 7
Resim 9
Resim 10
Resim 11
Resim 12
Resim 13
Tokmaklar Ailesi Evi
Yenikapı Mahallesi’nde, Emineddin Külliyesi’ne yakın bir yamaçta, bir grup Süryani evinin arasında Mardin’in büyük evlerinden birisi olan Tokmaklar evi yer alır. Yapı, zemin kat ile birlikte beş katlıdır. Bu bölgedeki arazi eğiminin ve parsel derinliğinin fazla olması evdeki kat adedini artırmış ve tasarımın teraslamalar biçiminde gerçekleşmesine neden olmuştur. Her kattaki yapılanmada, mekânlar terasların kuzey kenarında yer almış ve yapı adasının izin verdiğince yapı kitlesinin doğu ucunda güneye doğru uzanan kollar oluşturulmuştur. Girişleri birbirinden bağımsız olan yapı birimleri, yer yer işlevsel ve biçimsel özellikleri ile farklı zamanlarda yapıldıkları kanısını verirler. Günümüzde birçok ailenin oturması nedeniyle çeşitli bölümlere ayrılmış olan yapıda, bazı yarı açık mekânlar kapatılmış ve ekler yapılmıştır.
Resim 14
Kaynak
- Alioğlu, F., E., (1988). Mardin Şehir Dokusu ve Evler Üzerine Bir Deneme. İTÜ. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Altun, Ara (2011) Mardin’de Türk Devri Mimarisi. İstanbul.
- Füsun, E. (1998). “Koruma Konusunda Genelleştirilmiş Yaklaşımlar Ve Mardin Örneği.” Yıldız Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Restorasyon Anabilim dalı 80750 İstanbul. s. 265-280
- http://kurumsal.kulturturizm.gov.tr.
- http://www.mardin.gov.tr/web/harita/haritaon.pdf
- http://www.mardinbutikoteller.com/tokmaklar-ailesi-evi/
- http://wowturkey.gov.tr.
- Halifeoğlu, F. Meral- Dalkılıç, Neslihan (2006). Mardin_Savur Geleneksel Kent Dokusu ve Evleri. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi C.11, S.1.
Yorumlar
Yorum Gönder